اُمنی‌گرف®
مشخصات دارو
| نام دارو | اُمنی‌گرف® |
| نام ژنریک | آیوهگزول |
| طبقه دارویی | ماده حاجب غیریونیزه یُددار |
| شکل دارویی | ویال حاوی 300 میلی‌گرم ید در هر میلی‌لیتر (در دو حجم 50 و 100 میلی‌لیتر) ویال حاوی 350 میلی‌گرم ید در هر میلی‌لیتر (در دو حجم 50 و 100 میلی‌لیتر) |
| بسته‌بندی | یک جعبه شامل یک ویال اُمنی‌گرف® |
| مکانیسم اثر | جذب اشعه ایکس توسط ید و ایجاد کُنتراست در تصاویر پزشکی |
🩺 موارد و مقدار مصرف امنی گرف در بزرگسالان
- داخل نخاعی: میلوگرافی سینه، کمر، گردن و ستون فقرات (هشدار: تنها اُمنی‌گرف® 300 از این راه قابل تزریق است).
- داخل عروقی: آنژیوکاردیوگرافی، آئورتوگرافی، سی‌تی‌اسکن سر و بدن، آنژیوگرافی تفریقی دیجیتال،آ رتریوگرافی محیطی، اوروگرافی ترشحی، آرتریوگرافی مغزی، ونوگرافی
- داخل مجرا یا مایع سینوویال: آرتروگرافی مفاصل زانو، شانه و گیجگاهی–فکی.
- سایر موارد: هیستروسالپنگوگرافی (تصویربرداری رحم و لوله فالوپ)، پانکراتوگرافی (تصویربرداری مجاری پانکراس)، کلانژیوپانکراتوگرافی (تصویربرداری مجاری صفراوی و پانکراس)، هرنیوگرافی (تصویربرداری از محل فتق).
🫁 نحوه صحیح مصرف دارو
- لازم است قبل و بعد از انجام آزمایش رادیولوژی، مایعات فراوان و بدون کافئین بنوشید تا بدن دچار کم‌آبی نشود.
- همچنین، پیش از انجام آزمایش نباید از داروهای دیورتیک یا ملین‌ها که آب بدن را کاهش می‌دهند، استفاده کنید.
- در صورت بروز هرگونه واکنش غیرمعمول یا آلرژیک به آیوهگزول، سایر مواد حاجب، داروها یا غذاها، پزشک را مطلع سازید.
- در صورت ابتلا به عفونت‌های موضعی یا سیستمیک، پزشک خود را در جریان قرار دهید.
- در حین تزریق و حداقل 60 دقیقه پس از آن، بیمار باید تحت مراقبت باشد.
🤰 مصرف در بارداری و شیردهی
به دلیل عدم وجود اطلاعات کافی در خصوص مزایا و معایب مصرف آیوهگزول در دوران بارداری و احتمال بروز عوارض برای جنین، استفاده از این دارو تنها در صورت تشخیص پزشک مجاز است. آیوهگزول به مقدار بسیار کم در شیر مادر ترشح می‌شود و از دستگاه گوارش نوزاد جذب می‌گردد. به منظور کاهش احتمال بروز عوارض جانبی، توصیه می‌شود شیردهی تا 24 ساعت پس از تزریق دارو قطع شود.🚫 موارد منع مصرف
- حساسیت به آیوهگزول یا سایر ترکیبات موجود در دارو
- سابقه واکنش‌های حساسیتی آسماتیک
- وجود عفونت‌های باکتریایی موضعی یا سیستمیک
- تزریق داخل عروقی در صورت وجود مشکل دفع ادرار
- انجام تصویربرداری مجاری ادراری و هیستروسالپنگوگرافی در صورتی که در دوره عادت ماهانه باشید، دچار عفونت ناحیه تناسلی باشید، طی یک ماه گذشته جراحی در ناحیه رحم انجام داده باشید یا طی شش ماه گذشته سقط جنین داشته‌اید.
- کم‌آبی بدن (دهیدراتاسیون)
- تزریق داخل نخاعی به‌طور همزمان با کورتیکواستروئیدها
💊 تداخلات دارویی
- در صورت مصرف یا سابقه مصرف سایر داروها، با پزشک یا داروساز مشورت کنید. برخی داروهایی که با اُمنی‌گرف® تداخل دارند شامل موارد زیر هستند:
- داروهای کاهنده آستانه تشنج مانند: بوپروپیون، تئوفیلین، آنتی‌بیوتیک‌هایی نظیر فلوروکینولون‌ها، ایمی‌پنِم، پنی‌سیلین‌ها و سفالوسپورین‌ها، مسکن‌های مخدر، مشتقات فنوتیازین مانند کلرپرومازین و پرومتازین.
- داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAOIs)، ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای، محرک‌های سیستم عصبی مرکزی (CNS)، داروهای ضدروان‌پریشی و داروهای روانگردان با اثرات آرام‌بخش.
- متفورمین (به دلیل افزایش ریسک لاکتیک اسیدوز)
- یُد رادیواکتیو
- داروهای ضد فشار خون از دسته بتابلاکرها، دیورتیک‌ها و مهارکننده‌های آنزیم مبدل‌کننده آنژیوتانسین
⚠️ عوارض جانبی
- این دارو نیز مانند سایر داروها ممکن است عوارضی ایجاد کند، هرچند همه افراد دچار آن نمی‌شوند. برخی از این عوارض عبارتند از:
- علائم حساسیت شدید مانند راش پوستی، کهیر، خارش و تورم که ممکن است با یا بدون تب، درد قفسه سینه، مشکل در تنفس یا بلع، و تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو همراه باشد.
- اختلال در عملکرد کلیه مانند عدم توانایی در دفع ادرار، تغییر حجم ادرار یا وجود خون در ادرار.
- اسهال، سردرد شدید یا طولانی‌مدت، کمردرد، خشکی یا درد گردن، تهوع و استفراغ.
- احساس سوزش، بی‌حسی غیرطبیعی یا مورمور شدن در محل تزریق.
- مشاهده ضربان قلب غیرطبیعی.
